Pamidor qoqiPomidor qoqi — pomidorni maxsus usulda quritish orqali olinadigan, ta’mi kuchli, vitamin va minerallarga boy bo‘lgan mahsulotdir. U quyoshda, maxsus quritkichlarda yoki past haroratli pechlarda sekin quritiladi. Quritish jarayonida pomidor tarkibidagi suvning katta qismi chiqib ketadi, lekin vitaminlar, likopin, kaliy, temir, kletchatka kabi foydali moddalar saqlanib qoladi. Pomidor qoqining ta’mi yangi pomidorga qaraganda ancha shirinroq, nordonroq va kuchliroq bo‘ladi. U ko‘pincha salatlar, makaron, pizza, sendvichlar, sous va go‘shtli taomlarda ishlatiladi. Pomidor qoqi uzoq muddat buzilmay turishi va oziqaviy qiymatining yuqoriligi bilan ham qadrlanadi.Foydali xususiyatlari1. Antioksidantlarga boy — Pomidor qoqida likopin juda ko‘p bo‘ladi, u yurak-qon tomir kasalliklari va ba’zi saraton turlaridan himoya qiladi.2. Immunitetni mustahkamlaydi — Unda C vitamini, beta–karotin va boshqa tabiiy moddalar mavjud.3. Qon bosimini me’yorlashtiradi — Kaliy ko‘pligi tufayli yurak faoliyati va qon bosimiga yaxshi ta’sir qiladi.4. Hazmni yaxshilaydi — Kletchatka ko‘pligi ichak faoliyatini yaxshilab, qabziyatni kamaytiradi.5. Terini yoshartiradi — Antioksidantlar teridagi qarish jarayonlarini sekinlashtiradi.6. Ko‘zni asraydi — A vitamini ko‘pligi ko‘rish nervlari uchun foydali.7. Qon tarkibini yaxshilaydi — Temir va foliy kislotasi tufayli kamqonlikka yordamchi bo‘ladi.8. Energiya manbai — Konsentrlashgan shakarda tabiiy energiya beradi.Zararli tomonlari1. Tuz ko‘p bo‘lishi mumkin — Do‘kondan olinadigan pomidor qoqi ko‘pincha ko‘p tuzlangan bo‘ladi, bu buyrak, qon bosimi va shishlarga sabab bo‘lishi mumkin.2. Kislotalilik oshadi — Qorin achishi, gastrit yoki me’da yarasi bo‘lganlarga ko‘p yeyish tavsiya etilmaydi.3. Allergiya chaqirishi mumkin — Pomidor allergiyasi bor odamlarda toshma va qichishishga sabab bo‘ladi.4. Kaloriyasi yangi pomidordan yuqori — Konsentrlashganligi sababli ortiqcha iste’molda vazn oshishiga hissa qo‘shadi.5. Sifat nazorati muhim — Quyoshda noto‘g‘ri quritilgan pomidorlar mog‘or yoki bakteriya yig‘ib olishi mumkin.Pomidor qoqining tarkibiPomidor qoqi — suvining katta qismi chiqib ketganligi uchun konsentrlashgan tarkibga ega. Yangi pomidor tarkibidagi ko‘plab vitamin va minerallar unda bir necha barobar ko‘p bo‘ladi.1. VitaminlarA vitamini — ko‘rish uchun, teri va immunitet uchun juda muhim.C vitamini — immunitetni ko‘taradi, yallig‘lanishni kamaytiradi.K vitamini — qon ivish jarayonini tartibga soladi.B guruhi vitaminlari (B1, B2, B3, B6, B9) — asab tizimi, qon yaratilishi va energiya almashinuvi uchun foydali.E vitamini — teri, soch va yurak salomatligi uchun antioksidant.2. MinerallarKaliy — yurak va qon bosimini boshqarishda eng muhim elementlardan biri.Temir — qonda gemoglobin hosil bo‘lishida asosiy rol o‘ynaydi.Magniy — mushaklar, asablar va uyqu uchun kerak.Fosfor — suyak va tishlar mustahkamligi uchun.Mis (Cu) va Marganets — metabolizmni qo‘llab-quvvatlaydi.3. Ozuqa tolasi (kletchatka)Ichaklarni tozalaydi, hazmni yaxshilaydi.Qabziyatning oldini oladi.Qondagi qandni sekin ko‘taradi.4. Likopin (kuchli antioksidant)Quritilgan pomidorda likopin miqdori yangi pomidordan 3–10 baravar ko‘p.U saraton, yurak xastaliklari va qarish jarayonlariga qarshi kurashadi.5. Tabiiy shakarlarQuritilgani uchun shakar miqdori nisbatan ko‘proq. Bu tabiiy energiya beradi, lekin me’yorida iste’mol qilish kerak.6. Oqsil va uglevodPomidor qoqida oz miqdorda o‘simlik oqsili (1–3 g atrofida) bo‘ladi.Uglevodlar esa quritilgan jihatdan ko‘proq to‘plangan bo‘ladi.Pomidor qoqining kaloriyasiKaloriya miqdori qanday tayyorlanganiga qarab farq qiladi (tuz bilan yoki tuzsiz, zaytun moyida yoki oddiy).Ammo o‘rtacha quyidagicha:100 gramm pomidor qoqi — 210–260 kkal1 ta porsiya (10–15 g) — 25–35 kkalAgar zaytun moyida saqlangan bo‘lsa, kaloriyasi 100 gramda 280–300 kkal gacha chiqishi mumkin.
