Makkajo'xorining foydali va zararli xususiyatlari

Makkajo'xori

Makkajo'xori (Zea mays) — bu o'zbekistonda keng tarqalgan va turli xil foydalari bilan tanilgan o'simlik. Quyida makkajo'xorining barcha xususiyatlari haqida batafsil ma'lumot keltirilgan:

Yozning oxiri — makkajo‘xori yeyish vaqti. Biroq yoz mavsumida ushbu mahsulot ayrim insonlarning salomatligiga zarar yetkazishi mumkinligini yodda tuting. Quyida shu haqda ma’lumot beriladi.

Makkajo‘xori juda to‘yimli mahsulot bo‘lib, u sizni uzoq vaqt to‘q saqlaydi va sog‘lig‘ingizni mustahkamlovchi vitaminlar bilan ta’minlaydi. Biroq uni haddan tashqari ko‘p iste’mol qilish salomatlikka jiddiy ta’sir ko‘rsatadi.

1. Oziqaviy qiymati:

Karbongidratlar:

Makkajo'xori yuqori miqdorda karbongidratlarga, ayniqsa, kraxmalga boy. Bu uni energiya manbai sifatida juda foydali qiladi.

Protein:

Makkajo'xori o'zida o'rta darajadagi oqsillarni saqlaydi, lekin boshqa donli mahsulotlarga qaraganda kamroq bo'lishi mumkin.

Yog'lar:

Makkajo'xori o'rtacha miqdorda yog'lar saqlaydi, ammo u yog'larni "yaxshi" (monounsaturated va polyunsaturated) deb hisoblanadigan shakllarda saqlaydi.

Tolalar (Kletchatka):

Makkajo'xori o'zida to'yimli tolalarni (kletchatka) saqlaydi, bu esa hazm qilish tizimini yaxshilashda yordam beradi.

2. Vitaminlar va minerallar:

Vitamin A: Makkajo'xori A vitamini, ayniqsa, sariq va to'q sariq rangli makkajo'xori turlarida mavjud. A vitamini ko'z salomatligi, immun tizimi va teri uchun juda muhimdir.

Vitamin B guruhi:

Makkajo'xori B vitaminlariga boy, ayniqsa B1 (tiamin), B3 (niatsin) va B5 (pantotenik kislota) vitaminlari. Bu vitaminlar energiya ishlab chiqarish, asab tizimi va yurak salomatligi uchun zarurdir.

Vitamin C:

Makkajo'xori oz miqdorda, lekin hayotiy ahamiyatga ega bo'lgan C vitaminini ham saqlaydi, bu esa immun tizimini qo'llab-quvvatlashga yordam beradi.

Minerallar:

Makkajo'xori magniy, fosfor, kaliy, temir va rux kabi minerallarga boy. Bu minerallar suyaklar, mushaklar va nerv tizimi uchun juda muhimdir.

3. Sog'liqka foydalari:

Energiya manbai:

Makkajo'xori yuqori miqdorda karbongidratlar va kletchatka saqlaydi, bu esa uzoq davom etadigan energiya beradi va uzoq vaqt davomida to'qlik hissi yaratadi.

Yurak va qon tomir salomatligi:

Makkajo'xori tarkibidagi kaliy yurakning normal ishlashini qo'llab-quvvatlaydi, qon bosimini pasaytiradi va yurak-qon tomir tizimini himoya qiladi. Shuningdek, makkajo'xori xolesterolni pasaytirishga yordam beradi.

Hazm qilish tizimi:

Makkajo'xori tarkibidagi tolalar hazm qilishni yaxshilaydi, ichaklarni tozalaydi va ichak harakatlarini normallashtiradi.

Teri salomatligi:

Makkajo'xori tarkibidagi A vitamini va antioksidantlar terining salomatligini qo'llab-quvvatlaydi, teri yangilanishini va himoya funktsiyalarini yaxshilaydi.

Og'irlikni boshqarish:

Makkajo'xori to'yimli bo'lib, past kaloriyali ozuqa manbai sifatida vaznni nazorat qilishda foydali bo'lishi mumkin.

4. Boshqa foydalari:

Immun tizimini mustahkamlash:

Makkajo'xori tarkibidagi C va A vitamini immun tizimini kuchaytiradi, infeksiyalarga qarshi kurashishda yordam beradi.

O't pufakchasini qo'llab-quvvatlash:

Makkajo'xori tarkibida kaliy borligi sababli, u o't pufakchasi va buyraklarning normal ishlashiga yordam beradi.

Yallig'lanishga qarshi ta'sir:

Makkajo'xori tarkibidagi antioksidantlar va flavonoidlar yallig'lanishga qarshi kurashishda yordam beradi.

5. Makkajo'xorining turi va ishlatilishi:

Yog'li makkajo'xori:

Yog'li makkajo'xori o'zida yuqori miqdorda moy va vitamin E saqlaydi. Udan olingan yog'lar ham sog'liq uchun foydali bo'lishi mumkin.

Sariq makkajo'xori:

Sariq makkajo'xori vitamin A va C, shuningdek, antioksidantlar bilan boy bo'lib, ko'z va teri salomatligi uchun foydalidir.

Pishirilgan yoki qovurilgan makkajo'xori: Pishirilgan yoki qovurilgan makkajo'xori ko'plab taomlarda, masalan, sho'rvalar, salatlar, pishiriqlar va boshqa milliy taomlarda ishlatiladi.

Makkajo'xori uni:

Makkajo'xori unidan pishiriqlar, non va boshqa turli xil ozuqaviy mahsulotlar tayyorlanadi.

Makkajo'xorining popugi

Olimlarning fikricha, jo’xori popugini iste’mol qilgan insonlar saraton kasalligiga boshqalarga nisbatan kamroq chalinar ekanlar.
Popukdan tayyorlangan damlamalar jigar shishlari, buyrakdagi toshlarni surish va nefritda yordam beradi.
Damlamani tayyorlash uchun 1 oshqoshiq popuk ustiga 1,5 stakan qaynagan suv solinadi va 1 soat davomida past olovda qaynatiladi.
Sovigach, suzilib, 1-2 oshqoshiqdan kuniga 4 mahal ichilsa, safro haydashga ham yordam beradi.
Jo’xori popugini asal bilan iste’mol qilingani o’pka silini davolashda foydali.
O’t pufagidagi toshlarni tushirishda esa 3 oshqoshiq o’t va 200 ml suvdan damlama tayyorlash lozim.
Jo’xori popugi qondagi xolestirin moddasini kamaytishi xususiyatiga ega. Shuningdek, uning tarkibida B guruhiga oid ko’plab vitaminlar mavjud.

Zararli tomonlari:

Allergik reaktsiyalar:

Makkajo'xori ba'zi odamlar uchun allergik reaktsiyalarni keltirib chiqarishi mumkin.

Shakar darajasini oshirish:

Makkajo'xori o'zida yuqori miqdorda kraxmal saqlaganligi sababli, ba'zi odamlar uchun shakar darajasi oshishi mumkin. Diabetga chalinganlar ehtiyotkorlik bilan iste'mol qilishi kerak.

Xulosa:

Makkajo'xori — ozuqaviy jihatdan boy va sog'liq uchun foydali o'simlikdir. U energiya manbai sifatida ishlatilishi mumkin, yurak va qon tomir tizimini qo'llab-quvvatlaydi, hazm qilishni yaxshilaydi, immun tizimini mustahkamlaydi va teri salomatligini qo'llab-quvvatlaydi. Shuningdek, makkajo'xorini ko'plab taomlarda ishlatish mumkin va u xalqaro va milliy oshxonalarda keng qo'llaniladi.