Noxatning xususiyatlari

Noxat

Yuqori sifatli o‘simlik oqsili va kletchatkaning koni sanalgan no‘xat hazm jarayonini yaxshilab, uzoq vaqt davomida qorinning to‘q bo‘lishini ta’minlaydi. Ortiqcha ovqatlanishning oldini olgani hisobiga vazn ortishi kuzatilmaydi. A, C va E vitaminlarining koni sanalgan ushbu mahsulot teri ahvolidan tortib immun tizimigacha ijobiy ta’sir qiladi. Tabiiy antioksidant sifatida ma’lum bo‘lgan ushbu vitaminlar organizm hujayralarini zararli radikallardan himoya qiladi. Yallig‘lanishning oldini olib, qarish jarayonini sekinlashtiradi. A va E vitaminlari yog‘da eruvchan hisoblanadi, bu esa ularning singishi uchun yog‘lar kerakligini bildiradi. No‘xatda foydali yog‘lar kamligi sabab vitaminlarning singishi oson bo‘ladi.

Foydali xususiyatlari

1. Oziqlanish tarkibi:

Oqsillar:

Noxat oqsilga boy, shu sababli o‘simliklar uchun ajoyib oqsil manbai hisoblanadi. Ular mushaklarni tiklashda va umumiy tana faoliyatida yordam beradi.

Uglevodlar:

Noxat yuqori miqdorda uglevodlarga (kraxmal va shakarlarga) ega, bu esa uni energiya manbai qiladi.

Kletchatka (tolalar):

Noxatda ko‘p miqdorda kletchatka (tolalar) mavjud bo‘lib, bu ichak faoliyatini yaxshilaydi va hazm qilishni osonlashtiradi.

Vitaminlar va minerallar:

Noxat A, C, B1, B6, B9 vitaminlariga, shuningdek, temir, kaliy, magniy, fosfor, kalsiy kabi minerallarga boy. Bu tarkiblar yurak va qon tomir tizimi, asab tizimi va umumiy salomatlik uchun foydalidir.

2. Sog‘liq uchun foydalari:

Yurak salomatligini qo‘llab-quvvatlash:

Noxat tarkibidagi toza tolalar va kaliyning yuqori miqdori qon bosimini pasaytirishga yordam beradi, yurak xastaligi xavfini kamaytiradi. Kaliy yurakning normal ishlashini saqlashda muhim rol o‘ynaydi.

Qon shakarini boshqarish:

Noxatdagi uglevodlar past glysemik indeksga ega, bu esa qondagi shakarni sekin-asta oshiradi. Bu xususiyat uni diabetni nazorat qilishda yordam beradi, ayniqsa, 2-tip diabetga chalinganlar uchun foydalidir.

Semirishni oldini olish va vaznni nazorat qilish:

Noxat yuqori kletchatka va oqsilga boy bo‘lib, uzoq vaqt davomida to‘qlik hissini saqlashga yordam beradi. Bu esa ortiqcha ovqatlanishdan saqlanishga va vaznni boshqarishga yordam beradi.

Ichak tizimini qo‘llab-quvvatlash:

Noxatdagi tolalar ichak faoliyatini yaxshilaydi, qabziyatni oldini oladi va ichakni tozalaydi. Kletchatka shuningdek, ichakni mikroflorasini yaxshilaydi va ovqat hazm qilishni osonlashtiradi.

Sog‘lom teri va sochlar:

Noxat tarkibidagi vitaminlar, ayniqsa, B vitaminlari, terining holatini yaxshilaydi. B6 vitamini teridagi yallig‘lanishlarni kamaytiradi, B9 vitamini esa yangi hujayralar ishlab chiqarishiga yordam beradi.

Xolesterin miqdorini pasaytirish:

Noxatdagi to‘q tolalar LDL (yomon) xolesterinini pasaytiradi, bu esa yurak va qon tomir sog‘ligini yaxshilashga yordam beradi.

Antioxidanlar va yallig‘lanishga qarshi ta'sir:

Noxatda mavjud bo‘lgan antioksidantlar (masalan, flavonoidlar) va yallig‘lanishga qarshi birikmalar organizmni erkin radikallardan himoya qiladi va yallig‘lanishni kamaytiradi.

3. Noxatning shakllari va ishlatilishi:

Iste'mol shakllari:

Noxatni pishirilgan holda, qovurilgan yoki suvda qaynatilgan holda iste'mol qilish mumkin. U turli xil taomlar, jumladan, salatlar, sho‘rvalar, pishiriqlar, garnirlar va hatto humus (noxatdan tayyorlanadigan pasta) uchun ishlatiladi.

Un sifatida:

Noxat unidan, ya'ni "besan"dan ham foydalaniladi, bu un ko‘pincha nonushta uchun yoki o‘simliklar uchun qovurilgan taomlar tayyorlashda ishlatiladi.

Noxat yormalari:

Yormalar ham ozuqaviy jihatdan boy va sog‘lom ovqatlar tayyorlashda ishlatiladi. Noxat yormalaridan tayyorlanadigan taomlar odatda yengil va to‘yimli bo‘ladi.

4. Foydali o‘sish va foydalanish:

Keng tarqalganligi:

Noxat butun dunyoda, ayniqsa Hindiston, O‘zbekiston, Turkiya, Suriya va boshqa O‘rta Sharq mamlakatlarida keng tarqalgan. Ularning ko‘pchiligi qishloq xo‘jaligida yetishtiriladi va ishlab chiqariladi.

O‘simliklar uchun ajoyib manba:

Noxat azotga boy va tuproqni boyitishga yordam beradi. Shuning uchun u ekinlarning yonida ekilganida tuproqni yanada unumdor qiladi.

Veganal va vegeteriyan dietalarida o‘rin tutadi:

Noxat o‘simliklar dietasida oqsil va boshqa ozuqa moddalari manbai sifatida muhim ahamiyatga ega.

Zararli xususiyatlari:

Gaz va ichak bezovtaliklari:

Noxat o‘zida ko‘p miqdorda oligosakcharalar (murakkab uglevodlar) va tolalar saqlaydi, bu esa ba'zi odamlar uchun qorin shishi, gaz va oshqozon-ichak muammolarini keltirib chiqarishi mumkin.

Urush qobiliyatini cheklash:

Noxat o‘zida fitat kislotalarini saqlaydi, bu esa organizmning minerallarni, xususan, temir va sinkni so‘rishini qiyinlashtirishi mumkin. Biroq, noxatni pishirish yoki qaynatish bu ta'sirni kamaytirishi mumkin.

Xulosa:

Noxat ozuqaviy jihatdan juda boy, shuningdek, turli kasalliklarni oldini olishda va umumiy salomatlikni yaxshilashda yordam beradi. U yuqori oqsil, to‘lalar, vitaminlar va minerallar manbai bo‘lib, yengil hazm bo‘ladi va turli taomlar uchun mukammal qo‘shimcha hisoblanadi. Ammo ba'zi odamlar uchun noxat gaz va ichak muammolarini keltirib chiqarishi mumkin, shuning uchun uni ehtiyotkorlik bilan iste'mol qilish tavsiya etiladi.