
Kivining xususiyatlari
Kivi
Kivi mevasi o‘zining vitaminlarga boyligi bilan mashhur. U o‘zining turiga qarab 50 grammdan 150 grammgacha og‘irlikda bo‘lishi mumkin. Antioksidantga boy kivi tarkibida ko’p miqdorda C vitamini, xun tolasi va muhim ozuqaviy moddalar mavjud. U C vitaminidan tashqari, kaltsiy, temir, magniy, fosfor, kaliy moddalarini ham o'z ichiga oladi.
Kivi mevasining ko'plab foydali xususiyatlari mavjud, ammo ba'zi hollarda zararli ta'sirlari ham bo'lishi mumkin. Quyida kivining foydalari va zararlari keltirilgan:
Kivining foydalari:
1. Vitamin C manbai
Kivi tarkibida yuqori miqdorda vitamin C mavjud, bu esa immun tizimini mustahkamlashga, teri salomatligini yaxshilashga va organizmni erkin radikallardan himoya qilishga yordam beradi.
2. Antioksidantlar
Kivi flavonoidlar, karotinoidlar va polifenollar kabi kuchli antioksidantlarga boy. Ular hujayralarni zararlardan himoya qilib, qarish jarayonini sekinlashtiradi.
3. Yurak salomatligi
Kivi mevasida kaltsiy, magniy, potasyum va omega-3 yog'li kislotalari mavjud. Bu moddalar yurak-qon tomir tizimining sog'lom ishlashini qo'llab-quvvatlaydi, qon bosimini pasaytiradi va yurak kasalliklarining rivojlanish xavfini kamaytiradi.
4. Hazm qilishni yaxshilash
Kivi tarkibida kletchatka (tolalar) va fevralizim (kiwi proteaza) fermenti mavjud bo'lib, ular hazm qilish jarayonini yaxshilaydi, ichak faoliyatini normallashtiradi va ich qotishi muammolarini bartaraf etishga yordam beradi.
5. Vaznni nazorat qilish
Kivi past kaloriyali va yog'siz bo'lib, uning to'yimli tarkibi, ayniqsa, kletchatka, to'qlik hissini beradi. Bu esa vaznni nazorat qilishga yordam beradi.
6. Immun tizimini qo'llab-quvvatlash
Kividagi vitamin C va boshqa ozuqaviy moddalari immun tizimini mustahkamlashga yordam beradi, organizmni infeksiyalar va kasalliklar bilan kurashishda qo'llab-quvvatlaydi.
7. Terining salomatligi
Vitamin C va antioksidantlar teri hujayralarini yangilaydi, terining elastikligini oshiradi va ajinlarni kamaytiradi.
8. Yallig'lanishga qarshi xususiyatlar
Kivi yallig'lanishni kamaytirish xususiyatlariga ega bo'lib, og'riqlar va shishishni engillashtiradi, bo'g'imlardagi yallig'lanishlarni kamaytiradi.
9. Ko’z salomatligini yaxshilaydi.
Kivi tarkibidagi samarali moddalar ko'z kasalliklarini oldini olish va ko'rishni yaxshilashga yordam beradi.
10. Homiladorlik davrida ovqatlanishda muhim ahamiyatga ega
Kivi homilador ayollar uchun ham foydalidir. Uning tarkibida juda kam mahsulotlarda uchraydigan B9 vitamini (foliy kislotasi) va B6 (piridoksin) mavjud. Homilador va emizikli ayollar, bolalar va keksalar uchun ayniqsa foydali bo‘lgan B6 vitaminining bitta kividagi miqdori kunlik normaning 4 foizini tashkil etadi.
Kivining urug'lari haqida bir nechta muhim ma'lumotlar mavjud:
1. Urug'lar tarkibi
Kivi mevasining urug'lari kichik, qora rangda va meva ichida ko'plab joylashgan. Bu urug'lar omega-3 yog'li kislotalari, xususan, alfa-linolenik kislota (ALA)ga boy, bu esa yurak salomatligini qo'llab-quvvatlashga yordam beradi.
2. Sog'liq uchun foydalari
Omega-3: Kivi urug'lari omega-3 yog'li kislotalarini o'z ichiga oladi, bu yurak va qon tomir tizimining sog'lig'ini yaxshilashda muhim ahamiyatga ega.
3. Tolalar (kletchatka)
Kivi urug'larida kletchatka ham mavjud, bu hazm qilish tizimini yaxshilashga yordam beradi, ichak faoliyatini normallashtiradi va ich qotishini oldini olishda foydalidir.
5. Iste'mol qilish
Kivi urug'lari odatda mevani yeb bo'lgach, naturada ham qiyin hazm bo'lishi mumkin. Biroq, urug'larni to'liq qabul qilishning o'zi zararli emas. Agar kivi urug'lari maxsus ishlov berilgan bo'lsa (masalan, qahva yoki smuzi sifatida), ular yanada foydali bo'lishi mumkin.
6. Tarkibida zararli moddalar yo'q
Kivi urug'lari tarkibida zaharli yoki zararli moddalar mavjud emas, shuning uchun ular xavfsiz ravishda iste'mol qilinishi mumkin.
Kivining zararli xususiyatlari:
1. Allergiya
Ba'zi odamlar kivi iste'mol qilganda allergik reaktsiyalar ko'rsatishlari mumkin. Bu reaktsiyalar, asosan, og'iz qichishishi, toshmalar, shishish va nafas olishdagi qiyinchiliklar shaklida namoyon bo'lishi mumkin.
2. Oshqozon bezovtaligi
Kivi mevasining kislotaligi ba'zi odamlar uchun oshqozon shilliq qavatini bezovta qilishi va oshqozonning kislotali muhitini oshirishi mumkin. Bu esa oshqozon qorin bo'shlig'ini yallig'lantirishi mumkin.
3. Oziq moddalar bilan o'zaro ta'sir
Kivida oqsillarni hazm qilishni tezlashtiruvchi fevralizim fermenti mavjud. Ba'zi odamlar uchun bu fermentning yuqori faoliyati, qonda ortiqcha oqsilni tez hazm qilishga olib kelishi mumkin.
4. Og'ir miqdorda iste'mol qilish
Juda ko'p kivi iste'mol qilish (masalan, kundalik me'yorni oshirib yuborish) shakar miqdorining ko'payishiga olib kelishi mumkin, bu esa qon shakarini oshirishga olib kelishi mumkin.
Kivi mevasining kichik donalari bolalar uchun xavf tug'dirishi mumkin, chunki ular nafas yo'llariga tushib, nafas olish qiyinlishuviga olib kelishi mumkin. Shuning uchun kichik bolalar uchun kivi mevasini ehtiyotkorlik bilan berish kerak.